Over de afspraken
Meer informatie leest u op de website van rijksoverheid.
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang van asielzoekers in Nederland tijdens de asielprocedure. Dit houdt in dat het COA zorgt voor huisvesting vanaf het moment dat de asielzoeker asiel aanvraagt in Nederland tot aan het moment dat de asielzoeker Nederland moet verlaten of een verblijfsvergunning krijgt. Meer informatie: www.coa.nl.
Het doel van de Spreidingswet is dat er voldoende opvangplekken komen met een gelijke verdeling tussen provincies en gemeenten. Het Rijk berekent hoeveel opvangplekken er landelijk nodig zijn. Deze worden onder andere op basis van inwoneraantal, maar ook andere zaken, verdeeld over de gemeenten. Elke provincie moet aan de opgave voldoen. Binnen Zeeland werken de dertien gemeenten samen met de provincie om deze opgave uit te voeren. We moeten als provincie Zeeland in totaal voor 2109 opvangplekken zorgen. In 2022, dus vóór de Spreidingswet, hebben we afgesproken dat we in Zeeuws-Vlaanderen vierhonderd mensen opvangen. De gemeenten Hulst en Sluis vangen de overige tweehonderd op. De tweehonderd bedden die we realiseren in de regionale opvanglocatie Handelspoort tellen mee voor de Zeeuwse afspraken in het kader van de Spreidingswet. Het nieuw gevormde kabinet heeft aangegeven de Spreidingswet te willen intrekken. Hier is nog geen concreet voorstel voor gedaan.
Het COA heeft een groot tekort aan opvangplekken. De bestaande asielzoekerscentra zitten overvol. Het aanmeldcentrum Ter Apel kan het grote aantal nieuwe vluchtelingen niet aan. Daarom zijn er landelijk en regionaal afspraken gemaakt. Elke regio moet een bijdrage leveren. Alle Zeeuwse gemeenten nemen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en vangen een deel van de vluchtelingen op.
Voor elke opvanglocatie maakt het COA met de gemeente afspraken over onder andere het aantal opvangplaatsen, de looptijd van de opvang, de overlegstructuur, het onderwijs, de gezondheidszorg, de handhaving van de openbare orde en veiligheid en de financiering. Deze afspraken leggen de gemeente en het COA vast in een overeenkomst.
In de voormalige bibliotheek in Terneuzen bieden wij sinds juli 2022 crisisnoodopvang aan 75 asielzoekers. Het COA neemt deze locatie over en vangt hier maximaal 105 asielzoekers op na aanpassingen aan het gebouw. Dit stopt op het moment dat de regionale opvanglocatie (azc) aan de Handelspoort open gaat.
De opvang van asielzoekers is een landelijke opgave waarin ook de gemeente Terneuzen haar verantwoordelijkheid neemt. Daarmee is overigens niet gezegd dat de gemeente de opvang volledig zelf betaalt.
Elke gemeente die asielzoekers opvangt, krijgt daarvoor een vergoeding van het Rijk vanuit het zogeheten Faciliteitenbesluit. Hoeveel dat per asielzoekers is, ligt onder meer aan het aantal mensen dat wordt opgevangen en de looptijd van de opvangovereenkomst. Meer informatie daarover is te vinden op www.coa.nl/financiele-regelingen-voor-gemeenten.
Voor de gemeente Terneuzen betekent de opvang van 200 asielzoekers voor de duur van 10 jaar een jaarlijkse vergoeding van ca. € 165.000 (omgerekend nog geen € 70 euro per persoon per maand). Dat geld is onder meer bedoeld om organisaties en groepen te ondersteunen die zich vrijwillig willen inzetten voor asielzoekers binnen de gemeente.
Mocht de gemeente extra kosten maken voor bijvoorbeeld onderwijs worden ook die vergoed vanuit het Rijk. Tot slot biedt het COA gemeenten een eenmalige tegemoetkoming in de communicatiekosten van ca. € 11.000.
De kosten voor de opvang van asielzoekers zijn voor het COA.
Het gebouw Handelspoort 1 wordt een regionale opvanglocatie (azc). Het COA beheert deze locatie. Als er niet genoeg plaatsen zijn in de asielzoekerscentra vangt het COA de asielzoekers tijdelijk op in noodopvang. Dit zijn tijdelijke locaties met minder voorzieningen dan standaard asielzoekerscentra. Het COA beheert ook deze locaties. Als daar ook te weinig plaatsen zijn, krijgen gemeenten de vraag om crisisnoodopvang op te zetten. Hier zijn over het algemeen nog minder voorzieningen dan in een noodopvang. De gemeente beheert een crisisnoodopvang. In eerste instantie was de opvang in de oude bibliotheek een crisisnoodopvang. Ondertussen is afgesproken dat het COA het beheer overneemt. Het verandert dan van een crisisnoodopvang in een noodopvang. Op het moment dat de regionale opvanglocatie aan de Handelspoort open gaat, is het de bedoeling dat de mensen in de voormalige bibliotheek daarnaartoe gaan.
Al vóór de opening van een opvanglocatie, stelt het COA een overlegcommissie in: het 'omwonendenoverleg'. Naast de locatiemanager van de opvanglocatie en de gemeente, zitten in deze commissie vertegenwoordigers vanuit de buurt. Via dit overleg wil het COA onder andere ophalen wat er leeft, zodat ze daar op tijd wat mee kunnen doen. Aan dit omwonendenoverleg neemt ook de gemeente deel. Evaluatiegesprekken vinden plaats met de gemeente op momenten en aan de hand van criteria die door de gemeente het COA worden vastgelegd in een Berstuursovereenkomst.