Binnenstad en Java

Dit oudste gedeelte van de stad Terneuzen ligt zeer excentrisch ten opzichte van de rest van de stad. In het noordwesten ligt de binnenstad ingeklemd tussen de Westerschelde en het Kanaal van Gent naar Terneuzen. Tussen de Westerschelde en de binnenstad bevindt zich de Scheldeboulevard, die een belangrijke verkeersfunctie heeft. Ten noorden van de binnenstad ligt de jachthaven. Tot het begin van de vorige eeuw was de binnenstad begrensd met vestingwerken. De vorm hiervan is nog te herkennen in het stratenpatroon rond de Van Steenbergenlaan. Aan de westzijde zijn de vestingwerken verdwenen toen het zeegat en het sluizencomplex van het Kanaal van Gent naar Terneuzen werden uitgebreid.

De binnenstad van Terneuzen herbergt verschillende functies: woonfunctie, winkelfunctie, verzorgingsfunctie, recreatiefunctie en horecafunctie. De wijk Java grenst aan de binnenstad en herbergt behalve woningen een aantal centrum- en kantoorfuncties, waaronder het stadhuis en het stadskantoor. Java kent daardoor verschillende grootschalige delen, waar niet gewoond wordt. Deze bevinden zich grofweg langs het water, de Herengracht en de Westerschelde. Door de aanwezigheid van de gracht, de ligging aan de Westerschelde en de ruime en groene profilering van de Van Steenbergenlaan, is Java in ruimtelijk opzicht als een eiland te beschouwen.
De wijk heeft een oppervlakte van 14 hectare. Op 1 januari 2024 hadden Binnenstad en Java 2.926 inwoners, 1.480 mannen en 1.446 vrouwen.